پیش از این، مؤسساتی چون شاخه گل رز هم چنین خدماتی را ارائه می‌دادند.
با این حال، روال کار در مؤسسه خانواده امین، پیچیده‌تر از مؤسسات مشابهش است.
منشی مؤسسه هنوز مجرد است. کار در مؤسسه همسریابی برایش فرصت خوبی است تا بهترین مورد را به قول معروف دستچین کند؛ به ویژه آن که در این مؤسسه دختران زیر 30 سال راحت تر شوهر‌گیرشان می‌آید.
مؤسسه خلوت است وقتی وارد آن می‌شوم. قرار ملاقات‌ها طوری تنظیم شده که مراجعان، کمترین برخورد را با یکدیگر داشته باشند. مراجعان ابتدا باید فرم‌های ثبت نام را پر کنند. فرم‌های همسریابی را می‌توان علاوه بر مراجعه حضوری در سایت مؤسسه هم پر کرد و البته طی هر مرحله کار، نیاز به پرداخت مبلغی پول دارد.
یک روحانی، یک مؤسسه
حجت الاسلام جعفر اردبیلی مدیر مرکز غیردولتی خانواده امین است. او علاوه بر مدیریت سایت مؤسسه، یک سایت شخصی نیز در اینترنت دارد. صدای باران و پرندگان، نخستین صدایی است که با باز شدن صفحه اینترنتی اردبیلی شنیده می‌شود.
در صفحه بعد هم که بخش فارسی سایت است، موسیقی بدون کلام یک ترانه عاشقانه معروف زینت بخش سایت می‌شود. او روحانی بودن خود را یک نکته مثبت در این زمینه ارزیابی می‌کند، چرا که معتقد است خانواده‌های سنتی به خاطر روحانی بودن وی به مؤسسه اطمینان می‌کنند.
هنوز شیوه‌های نسبتا مدرن همسریابی در میان بیشتر خانواده‌ها جایی ندارد. گو این‌که ممکن است زمانی که سن فرزندانشان به ویژه دختران آن‌ها از عرف ازدواج بگذرد، تن به چنین راه‌هایی دهند، اما ازدواج اینترنتی و حتی آشنایی اینترنتی هنوز پدیده قابل قبولی در میان خانواده‌ها نیست؛ همین‌طور همسریابی از طریق این‌گونه مؤسسات.
مدیر مؤسسه خود به طور کاملا سنتی ازدواج کرده است، اما چندین سال است که به شکل‌های نوین به همسریابی برای جوانان اشتغال دارد.
وی نخستین بار در دانشگاه اقدام به همسریابی برای جوانان کرد و سال1379 مؤسسه فرهنگی خانواده امین را در قالب یک NGO تأسیس کرد. فعالیت اصلی این مؤسسه همسریابی است، اما خدمات مشاوره‌ای نیز ارائه می‌دهد.
شاید گرد آمدن سنت و مدرنیته در این مؤسسه و سایت، خود دلیلی باشد برای پذیرش شیوه‌های نوین همسریابی.
فرمی با تمام جزئیات
فرم تنها مرحله نخست ورود به مؤسسه است و ثبت نام در مؤسسه نیاز به پرداخت مبلغ 30هزار تومان دارد. در این صورت برای یک سال عضو مؤسسه می‌شوید و در این مدت می‌توانید هر بار 5 انتخاب داشته باشید.
مؤسسه ترتیب ملاقات شما را با انتخاب‌هایتان می‌دهد، اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. برای هر انتخاب و هر ملاقات یک جلسه مشاوره لازم است. هر ملاقات 5 هزار تومان و هر مشاوره 10 هزار تومان برایتان آب می‌خورد. حساب کنید، خرید میوه و شیرینی برای پذیرایی از خواستگار یا خرید گل و شیرینی برای رفتن به خواستگاری به صرفه تر است یا پرداخت این مبالغ.
مؤسسه هیچ تضمینی در خصوص زمان رسیدن به نتیجه به شما نمی‌دهد. اعضا به فایل اطلاعاتی مؤسسه دسترسی دارند. هر چه فعال‌تر، امکان پیدا کردن شخص مورد نظر بیشتر.
شما ملزم‌اید زمان ثبت‌نام، اصل شناسنامه و یک قطعه عکس قدی را به مؤسسه ارائه دهید و باید اطلاعاتتان دقیق باشد. اگر مؤسسه پی به نکته‌ای خلاف واقعیت در اظهارات شما ببرد، فرم درخواستتان از اطلاعات مؤسسه حذف می‌شود. این هم یک راه قابل اطمینان برای اثبات صحت مدعای مراجعان. شاید در میان راه‌های رایج همسریابی، این یکی به لحاظ اطلاعات از طرف مقابل، از ضریب اطمینان بالاتری برخوردار باشد.
نخستین فرم مؤسسه، تمام اطلاعات را می‌پرسد. از قد و وزن گرفته تا تعداد اعضای خانواده و میزان درآمد ماهانه. مراجعان می‌توانند علاوه بر این، فرم دیگری را پر کنند که در آن مشخصات فرد مورد نظر عنوان شده است.
می‌توانید فردی با فلان قد و وزن و فلان درآمد ماهانه سفارش دهید؛ کسی که مثلا چهار برادر و خواهر دارد و لیسانس خود را هم گرفته. خلاصه که مؤسسه به شما امکان هر نوع انتخابی را می‌دهد، اما به شدت به اختلاف سنی ایده‌آل پایبند است.
اگر خانمی‌سی و چند ساله هستید نمی‌توانید سفارش مردی کم سن و سال را بدهید. البته شاید با اندکی اغماض، مردی هم سن و سال را بتوانید انتخاب کنید.
دختران بیشترند
دختران عضو مؤسسه بیشترند. نگفته هم می‌توان حدس زد. در جامعه‌ای که پسر قدرت انتخاب بیشتری در گام نخست دارد، مشخص است انگیزه دختران برای مراجعه به چنین مراکزی بیش از پسران است.
اگر مراجعان را بر اساس سن بررسی کنیم، نتایج متفاوتی به دست می‌آید. زیر 30 سال، میزان مراجعه دختران و پسران تقریبا برابر است، اما اوضاع در سنین بالاتر متفاوت است. در این دسته سنی، جمعیت دختران به مراتب بیشتر از پسران است.
منشی مؤسسه در مورد این دسته از دختران با قاطعیت پیش سخن نمی‌گوید: «ممکن است در این موارد به سرعت نتوان به نتیجه رسید.»
وقتی می‌پرسم با آن که مردها می‌توانند انتخاب کنند، چرا به این مؤسسه مراجعه می‌کنند؟ پاسخ می‌دهد:« بعضی مردها یا خود سختگیرند یا خانواده‌هایشان. مثلا موردی داشتیم که مرد می‌خواست همسرش آن‌قدر زیبا باشد، که همه هنگام دیدن او حیرت کنند.
این شخص به راحتی فرد مورد نظر خود را پیدا نمی‌کند، حتی اگر مدت‌ها منتظر بماند.»
مشکل افراد سختگیر و سن بالا در این مؤسسه نیز به جای خود باقی است. با این حساب این افراد باز هم باید راه‌های دیگری را تجربه کنند. گو این که به نظر می‌رسد این‌گونه مؤسسات، بیشتر به کار کسانی بیاید که در راه‌های معمول با مشکل مواجه‌اند.
با این همه، این مؤسسه می‌تواند به کسانی که به نحوی غریب هستند و احتمال آشنایی از طریق معرف برای آنان کمتر است، کمک کند: افرادی که در محیط‌هایی کار می‌کنند که تک جنسی است، مثل کارگاه‌های کاملا مردانه یا محیط‌های کاملا زنانه.
خانواده‌ها مخالف و موافق
خانواده‌ها هنوز معتقدند دخترمان آن‌قدر خواستگار دارد که لازم نیست او را در این مؤسسات به حراج بگذاریم. این، گفتة یک مادر است.
زهرا _م می‌گوید:« این جاها بیشتر به درد دخترانی می‌خورد که مشکل دارند. دختری که خواستگاران زیاد دارد، نیازی به این شیوه ندارد. اما خب دخترانی که خواستگار ندارند می‌توانند این‌جا شوهر پیدا کنند.»
با این حساب، پذیرش عروس از این طریق نیز برای خانواده‌ها سخت است. اردبیلی مدیر مؤسسه معتقد است به خاطر روحانی بودن، راحت‌تر می‌تواند خانواده‌ها را در این موارد متقاعد کند. با این همه، بیشتر خانواده‌ها چنین شیوه‌ای را در مورد مردان و زنانی که قبلا ازدواج کرده‌اند، مجاز می‌دانند و حتی روش خوبی می‌دانند.
انگار قاعده‌ها برای آن‌ها که یک بار تجربه کرده‌اند وارونه است. می‌توانند به راحتی دایره انتخاب خود را وسعت دهند و پیش از انتخاب نهایی، فعال‌تر از انتخاب اولی‌ها عمل کنند. شاید اگر همین آزادی عمل در انتخاب اول داده شود، بسیاری از مشکلات حتی مجالی برای بروز نیابند.
هنوز برای قضاوت زود است
می‌گویند تمام ازدواج‌های مؤسسه موفقیت‌آمیز بوده، گرچه مراحل متعددی تا اتمام کار باید گذراند و جلسات مشاوره فراوان.
آماری هم در دسترس نیست که دلیلی بر از هم پاشیدگی خانواده‌هایی از این دست باشد. در ظاهر همه چیز رو به راه است. گو این که با 6 سال تجربه نمی‌توان به راحتی قضاوت کرد. اما برخی از مراجعان چیز دیگری می‌گویند. صدف از مراجعان این گونه مؤسسات است. او هنوز نتوانسته همسر مناسب خود را بیابد: «بیشتر مردان عضو این مؤسسات، قابلیت لازم و مورد نظر من را ندارند. گاهی در هفته یکی دو نفر را ملاقات می‌کردم.
با آن‌که از دور به نظر می‌رسید شرایط آن‌ها مطلوب باشد، اما در واقع آن شخصی نبود که به نظر می‌رسید. فقط پول‌هایم هدر رفت.» او که بیشتر از 30 سال دارد، از این مؤسسات نا امید شده و ترجیح می‌دهد، به شکل سنتی اقدام به ازدواج کند.
مؤسسات مشابه دیگری نیز به کار همسریابی مدرن اشتغال دارند، مؤسساتی که گاهی کم‌هزینه‌تر، گزینه‌های مناسب را به شما پیشنهاد می‌کنند و اغلب نیز مشاوره‌هایی پیش از ازدواج در برنامه‌های آنان است.
اما هنوز برای قضاوت زود است؛ هرچند این روش‌ها به نوعی شبیه روش‌های سنتی است و احتمالا عقل در آن‌ها حرف اول را می‌زند و دل باید منتظر بماند...
